مبانی نظری و پیشینه تحقیق سلامت روان و منبع کنترل
مبانی نظری وپیشینه تحقیق سلامت روان ومنبع کنترول
سلامت روان
مفهوم سلامت روان
ریشهی لغوی واژه انگلیسی « health »، در واژههای ، « haelp »، haelth »» ( به معنای کـل ) و « haelen » و ( heal ) انـگلیسی قدیم ، و کلمهی آلمانی قدیم « heilida » و « heilen » ( به معنای کل ) است . گراهام ( 1992 ) این ریشههای لغوی را با کلمات انگلیسی « halig » و آلمانی قدیم « heilig »، به معنای مقدس ، ارتباط داده است ؛ بنابراین ، از نظر ریشهی لغوی ، سالم بودن به معنای « کلیت داشتن یا مقدس بودن » است و بدینترتیب ، ویژگیهای معنوی و فـیزیکی ( و نـه فقط فیزیکی ) را شامل میشود ( لطافتی بریس ، 1389 ).
مفهوم سـلامت روانـى ، در واقع جنبهاى از مفهوم كلى سلامت است . سازمان بهداشت جهانى سلامت را چنين تعريف مىكند : حالت سلامتى كامل جسمى ، روانى ، اجتماعى ، معنوى و نه فقط فقدان بيمارى يا ناتوانى ، كه در آن فرد به توانايىهاى خودش پى مـىبرد ، مـىتواند بـا استرسهاى معمول زندگى كنار آيد ، بـه صـورت ثـمربخش و مولد كار كند و قادر به كمك به جامعه باشد ( برى و جنكينس ، 2007 ).
کارشناسان سازمان بهداشت جهای سلامت فکر و وران را این طور تعریف می کنند : « سلامت فکر عبارت است از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران ، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی ، عادلانه و مناسب » ( میلانی فر ، 1389 ).
مفهوم سلامت همچنین دربر گیرنده مفاهیمی همچون احساس خوب بودن و اطمینان از خودکارآمدی ، اتکا به خود ، ظرفیت رقابت ، تعلق بین نسلی و خودشکوفایی تواناییهای بالقوه فکری ، هیجانی و غیره است و فـقدان بـیماری و عـلایم را نیز شامل میشود . سلامت روانی به عنوان یکی از ارکان سـلامتی ، لازمه یـک زندگی مفید ، موثر و رضایتبخش فردی است و مسئولیت سنجش ، ارزیابی ، کنترل ، درمان و بهبود بخشیدن آن قبل از هرکس بر عهده متخصصان علوم رفتاری و اجتماعی میباشد ( پاکیزه ، 1387 ).
لوینسون و همکارانش در سال 1962 سلامتی روان را این طور تعریف کرده اند : « سلامتی روان عبارت است از این که فرد چه احساسی نسبت به خود ، دنیای اطراف ، محل زندگی و اطرافیان دارد و مخصوصا با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد ، چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویش حائز اهمیت است » ( میلانی فر ، 1389 ).
تودور ( 1996 ؛ ترجمه خواجوی ، 1382 )، سلامت روان را به شرح زیر تعریف می کند :
سلامت روان شامل توانایی زندگی کردن همراه با شادی ، بهره وری و بدون وجود دردسر است .
سلامت روان مفهوم انتزاعی وارزیابی نسبی گراست از روابط انسان با خود ، جامعه و ارزش